Kriz enèji pwovoke pa lagè a nan Ikrèn ka pwouve ekonomikman destriktif pou tou de Larisi ak Inyon Ewopeyen an ke li ta ka evantyèlman diminye tou de kòm gwo pouvwa sou sèn nan mond lan.Enplikasyon chanjman sa a—ki toujou fèb konprann—se ke nou sanble ap deplase rapidman nan yon mond bipolè domine pa de gwo pwisans: Lachin ak Etazini.

Si nou konsidere moman dominasyon inipolè Etazini apre Gè Fwad la kòm yon peryòd ki dire depi 1991 rive nan kriz finansye 2008 la, lè sa a nou ka trete peryòd 2008 pou rive fevriye ane sa a, lè Larisi te anvayi Ikrèn, kòm yon peryòd kasi-multipolarite. .Lachin t ap monte vit, men gwosè ekonomik Inyon Ewopeyen an—ak kwasans anvan 2008—te ba li yon reklamasyon lejitim kòm youn nan gwo pouvwa nan mond lan.Rezurjans ekonomik Larisi a depi anviwon 2003 ak fòs militè kontinye mete l sou kat jeyografik la tou.Lidè yo soti nan New Delhi a Bèlen ak Moskou te salye multipolarite kòm nouvo estrikti nan zafè mondyal.

Konfli enèji kontinyèl ant Larisi ak Lwès la vle di peryòd multipolarite a fini.Menmsi asenal zam nikleyè Larisi a pa pral disparèt, peyi a pral jwenn tèt li yon patnè jinyò nan yon esfè enfliyans Chinwa dirije.Enpak relativman ti kriz enèji a sou ekonomi ameriken an, pandan se tan, pral yon konfò frèt pou Washington jeopolitik: fennen Ewòp la pral finalman degrade pouvwa Etazini, ki depi lontan te konte kontinan an kòm yon zanmi.

Enèji bon mache se baz ekonomi modèn lan.Menmsi sektè enèji a, nan tan nòmal, kont pou sèlman yon ti fraksyon total de GDP pou ekonomi ki pi avanse, li gen yon gwo enpak sou enflasyon ak depans D' pou tout sektè yo poutèt omniprésente li nan konsomasyon.

Pri elektrisite ak gaz natirèl Ewopeyen an kounye a se prèske 10 fwa mwayèn istorik yo nan deseni ki mennen jiska 2020. Gwo ogmantasyon ane sa a se prèske antyèman akòz lagè Larisi a nan Ikrèn, menmsi li te vin pi grav pa chalè ekstrèm ak sechrès ete sa a.Jiska 2021, Ewòp (ki gen ladan Wayòm Ini a) depann sou enpòtasyon Larisi pou apeprè 40 pousan nan gaz natirèl li yo ak yon pati enpòtan nan bezwen lwil oliv ak chabon li yo.Mwa anvan envazyon li nan Ikrèn, Larisi te kòmanse manipile mache enèji ak ogmante pri pou gaz natirèl, dapre Ajans Enèji Entènasyonal la.

Enèji Ewòp la koute apeprè 2 pousan nan GDP nan tan nòmal, men li te monte nan yon estime 12 pousan sou do a nan gwo pri.Depans segondè yo nan grandè sa a vle di ke anpil endistri atravè Ewòp ap diminye operasyon oswa fèmen nèt.Manifakti aliminyòm, pwodiktè angrè, fondri metal, ak vèr yo espesyalman vilnerab a gwo pri gaz natirèl.Sa vle di Ewòp ka espere yon gwo resesyon nan ane kap vini yo, menm si estimasyon ekonomik egzakteman ki jan pwofondè yo varye.

Pou nou klè: Ewòp pa pral vin pòv.Ni moun li yo pral friz sezon fredi sa a.Endikatè bonè yo sijere kontinan an ap fè yon bon travay koupe konsomasyon gaz natirèl ak ranpli tank depo li yo pou sezon fredi a.Almay ak Lafrans te nasyonalize pi gwo sèvis piblik yo—nan depans konsiderab—pou minimize dezòd nan konsomatè enèji.

Olye de sa, risk reyèl kontinan an ap fè fas a se pèt konpetitivite ekonomik akòz kwasans ekonomik ralanti.Gaz bon mache depann sou yon fo lafwa nan fyab Ris, e sa a ale pou tout tan.Endistri a pral ajiste piti piti, men tranzisyon sa a pral pran tan-e li ka mennen nan debwatman ekonomik douloure.

Malè ekonomik sa yo pa gen anyen pou wè ak tranzisyon enèji pwòp oswa repons ijans Inyon Ewopeyen an nan dezòd mache ki te koze pa lagè a nan Ikrèn.Olye de sa, yo ka remonte nan desizyon sot pase Ewòp yo devlope yon dejwe nan konbistib fosil Ris, espesyalman gaz natirèl.Menmsi renouvlab tankou solè ak van ka evantyèlman ranplase konbistib fosil nan bay elektrisite bon mache, yo pa ka fasilman ranplase gaz natirèl pou itilizasyon endistriyèl-espesyalman paske enpòte gaz natirèl likid (LNG), yon altènatif souvan fè konnen nan gaz tiyo, se konsiderableman pi chè.Se konsa, tantativ kèk politisyen pou blame tranzisyon enèji pwòp la pou tanpèt ekonomik k ap kontinye a se konsa mal plase.

Move nouvèl pou Ewòp konpoze yon tandans ki deja egziste: Depi 2008, pati Inyon Ewopeyen an nan ekonomi mondyal la te bese.Menmsi Etazini te rekipere apre gwo resesyon an relativman rapid, ekonomi Ewopeyen yo te lite anpil.Kèk nan yo te pran plizyè ane pou yo grandi jis nan nivo anvan kriz la.Pandan se tan, ekonomi nan pwovens Lazi yo te kontinye ap grandi nan je-eklate pousantaj, ki te dirije pa ekonomi masiv Lachin nan.

Ant 2009 ak 2020, to kwasans anyèl GDP Inyon Ewopeyen an te an mwayèn jis 0.48 pousan, dapre Bank Mondyal.Pousantaj kwasans Etazini an sou menm peryòd la te prèske twa fwa pi wo, an mwayèn 1.38 pousan pa ane.Ak Lachin te grandi nan yon vitès anpoul nan 7.36 pousan chak ane nan menm peryòd la.Rezilta nèt la se ke, pandan ke pati Inyon Ewopeyen an nan GDP mondyal la te pi gwo pase sa yo nan tou de Etazini ak Lachin nan 2009, li se kounye a pi ba a nan twa yo.

Kòm dènyèman tankou 2005, Inyon Ewopeyen an matirite pou otan ke 20 pousan nan GDP mondyal la.Li pral konte pou jis mwatye kantite lajan sa a nan kòmansman ane 2030 yo si ekonomi Inyon Ewopeyen an retresi pa 3 pousan nan 2023 ak 2024 ak Lè sa a, rekòmanse to kwasans tidye anvan pandemi li a nan 0.5 pousan pa ane pandan rès la nan mond lan ap grandi nan 3 pousan ( mwayèn mondyal anvan pandemi an).Si sezon fredi 2023 la frèt ak resesyon k ap vini an pwouve li grav, pati Ewòp la nan GDP mondyal la ta ka tonbe menm pi vit.

Pi mal toujou, Ewòp la byen lwen dèyè lòt pouvwa an tèm de fòs militè.Peyi Ewopeyen yo te ekonomize sou depans militè pou dè dekad epi yo pa ka fasilman fè moute pou mank sa a nan envestisman.Nenpòt depans militè Ewopeyen an kounye a-pou ratrape tan pèdi-vin nan yon pri opòtinite pou lòt pati nan ekonomi an, potansyèlman kreye plis trennen sou kwasans ak fòse chwa douloure sou koupe depans sosyal.

Sitiyasyon Larisi a pi grav pase Inyon Ewopeyen an.Se vre, peyi a toujou ap pwofite gwo revni nan lavant ekspòtasyon lwil oliv ak gaz li yo, sitou nan pwovens Lazi.Sepandan, alontèm, sektè lwil oliv ak gaz Ris la gen anpil chans pou ale nan bès—menm apre lagè nan Ikrèn rive nan yon fen.Rès ekonomi Ris la ap lite, e sanksyon Lwès yo pral anpeche sektè enèji peyi a nan ekspètiz teknik ak finans envestisman li bezwen dezespereman.

Kounye a ke Ewòp te pèdi konfyans nan Larisi kòm yon founisè enèji, sèlman estrateji solid Larisi a se vann enèji li bay kliyan Azyatik.Erezman, Azi gen anpil ekonomi k ap grandi.Malerezman pou Larisi, prèske tout rezo tiyo li yo ak enfrastrikti enèji kounye a bati pou ekspòtasyon an Ewòp epi li pa ka fasilman pivote bò solèy leve.Li pral pran ane ak dè milya de dola pou Moskou re-oryantasyon ekspòtasyon enèji li yo-e li gen anpil chans jwenn ke li ka sèlman pivote sou kondisyon finansye Beijing la.Depandans sektè enèji sou Lachin gen anpil chans pou pote sou pi laj jeopolitik, yon patenarya kote Larisi jwenn tèt li jwe yon wòl de pli zan pli jinyò.Prezidan Ris Vladimir Putin admèt 15 septanm ke tokay Chinwa li a, Xi Jinping, te gen "kesyon ak enkyetid" sou lagè a nan Ikrèn allusion sou diferans pouvwa ki deja egziste ant Beijing ak Moskou.

 

Manje manje—ak pri wo pou sa ki disponib—kapab poze menm plis pwoblèm nan rejyon sa yo pase enèji.Lagè a nan Ikrèn te gate rekòt yo ak wout transpò nan kantite vas nan ble ak lòt grenn.Gwo enpòtatè manje tankou peyi Lejip gen rezon pou yo pa enkyete sou ajitasyon politik ki souvan akonpaye ogmantasyon pri manje.

Liy anba a pou politik mondyal la se ke nou ap deplase nan direksyon yon mond kote Lachin ak Etazini yo se de pisans mondyal yo.Mete sou kote Ewòp la nan zafè mondyal pral fè mal enterè US.Ewòp se—pou pi fò—demokratik, kapitalis, ak angaje nan dwa moun ak yon lòd entènasyonal ki baze sou règ.Inyon Ewopeyen an te dirije mond lan tou nan règleman ki gen rapò ak sekirite, enfòmasyon konfidansyèl, ak anviwònman an, fòse kòporasyon miltinasyonal yo amelyore konpòtman yo atravè lemond pou matche ak estanda Ewopeyen an.Mete sou kote Larisi a ta ka sanble pi pozitif pou enterè ameriken, men li gen risk pou Putin (oswa siksesè li) pral reyaji nan pèt wo ak prestij peyi a lè yo atake nan fason destriktif—petèt menm katastwofik.

Pandan Ewòp ap lite pou estabilize ekonomi li yo, Etazini ta dwe sipòte li lè sa posib, ki gen ladan pa ekspòte kèk nan resous enèji li yo, tankou LNG.Sa a ka pi fasil di pase fè: Ameriken yo poko konplètman reveye ak pwòp depans enèji k ap monte yo.Pri gaz natirèl Ozetazini te triple ane sa a epi yo ta ka ale pi wo kòm konpayi ameriken yo ap eseye jwenn aksè nan mache ekspòtasyon GNL likratif nan Ewòp ak Azi.Si pri enèji ogmante plis, politisyen ameriken yo pral anba presyon pou mete restriksyon sou ekspòtasyon yo pou prezève enèji abòdab nan Amerik di Nò.

Fè fas ak yon Ewòp ki pi fèb, mizisyen politik ameriken yo pral vle kiltive yon sèk pi laj nan alye ekonomik ki gen menm lide nan òganizasyon entènasyonal tankou Nasyonzini, Òganizasyon Komès Mondyal, ak Fon Monetè Entènasyonal.Sa a ta ka vle di yon pi gwo kourye nan mitan pouvwa tankou peyi Zend, Brezil, ak Endonezi.Toujou, Ewòp sanble difisil pou ranplase.Lèzetazini te benefisye pandan plizyè deseni nan enterè ekonomik ak konpreyansyon yo pataje ak kontinan an.Nan limit ekonomik Ewòp la ap diminye kounye a, Etazini pral fè fas ak pi rèd rezistans nan vizyon li genyen pou yon lòd entènasyonal ki favorize demokrasi.